Merhabalar arkadaşlar. Birazdan vereceğim bilgiler, özellikle Avrupa'dan, Kuzey Amerika'ya uçuş yapmak isteyen kaptanlarımızın çok işine yarayacaktır.
Malum, bir çoğumuzun rota almak için kullandığı site:
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Burada diyelim, LTBA (İstanbul-Atatürk) / KJFK (New York-J.F.Kennedy) uçuşu yapmak ister ve rota alırsanız, size Airac 1109 versiyonuna göre 7.047,2 nm mesafelik bir rota verecektir. Kanarya Adaları üzerinden Senegal kıyılarını takip edip Kuzey Amerika'ya, güney doğu yönünden yanaşırsınız. Tabiri caizse V şeklinde bir rotanız olur. Normalde, bu tarz bir uçuş, İrlanda veya İngiltere üzerinden çok daha rahat ve kısa bir şekilde yapılır. Şimdi size, bu sorunu nasıl gidereceğinizi, mesafeyi ne kadar düşüreceğinizi anlatacağım. 7.047,2 nm mesafelik bir yolu, ancak 777-300, 747-400 veya A380 gibi uçaklara yaptırabilirsiniz. Halbuki İstanbul-New York arasını, A330 ve A340 uçakları da rahatlıkla yapabilmektedir (777-200 de elbette).
Siteden rota alacağınız zaman sağ taraftaki Nats kısmına Enable deyin. Aşağıdaki gibi:
NATS, North Atlantic Tracks anlamına gelir yani Kuzey Atlantik Yolu. Şimdi rotamız oldukça kısalacaktır. 4.388 nm mesafe, hiç de gidilmeyecek bir mesafe değildir ve A330 ile dahi çok rahatlıkla alınır. 7.000 küsür nm mesafe, neredeyse 14 saat sürer ama 4.388 (4.400 diyelim) nm meafe ise 9.5 saat sürer, kalkış ve inişteki gecikmeler, taksi süresiyle biraz artar.
Şimdi size, mesafenin ne olduğunu ve ekstradan gelen FIX'leri nasıl gireceğinizi anlatacağım:
Gördüğünüz gibi 4 adet, diğerlerinden farklı FIX geldi. Enlem ve boylam olduklarını söylememe gerek yok. Pekala, bunları FMC veya MCDU'ya nasıl yükleyeceğiz, onları da anlatacağım. Şu anda Tokyo uçuşum devam ettiğinden bunlarla ilgili görüntüleri, daha sonra yükleyeceğim:
1- Airbus MCDU için: UN551/NIBOG ifadesi girildikten sonra Insert denilir, NIBOG FIX'inin üstüne tıklanır (elbette soluna), sağ taraftaki Next Waypoint kısmına (Via kısmına değil bu sefer) RESNO yazılır (ilk fix için). Sonrasında ise RESNO seçilir ve Next Waypoint kısmına 5620N ifadesi yazılır. Beş karaktere kadar müsaade olduğundan kısaltma yapılıyor. Size soracağı iki seçenek olur (enlem ve boylam gösteriyor ama ikisi de aynı, ben ilkini seçtim). İlk geçiş noktamızı yaptık. Kalan 3 tanesi için de aynı işlem yapılır. Sonrasında ise DENDU ve CYMON fixleri için de aynı işlemler yapılır. Sonrasında ise Via kısmıyla (klasik usul) devam edilir.
2- Boeing FMC için: UN551/NIBOG ifadesi girildikten sonra Via kısmına hiçbir şey yazmadan sağ tarafa RESNO yazılır (otomatikman soluna DIRECT yazar, DCT kısaltması da o yukarıda). Airbus için anlatılan işlemler aynen yapılır ama RESNO yazdığınız gibi sağ tarafa 5620N yazarak başlayın. Hepsinin başına DIRECT yazacaktır. DENDU ve CYMON fixlerini de yazıp havayolu (airway) kullanarak işleme devam edin.
Her ikisine de nasıl giriş yapılacağını resimli anlatacağım ama uçuş bitiminde. Kırımsız uçuşlar.